معماری و استاندارد سازی مشاغل 

معماری مشاغل یعنی ایجاد چارچوبی شفاف برای مسیر های پیشرفت شغلی (Career Framework) از طریق شناخت خانواده های شغلی، انواع مشاغل موجود در آن، مسؤلیت های کلیدی و مراحل پیشرفت آنها

 

برای این منظور شرکت مرسر چهار رکن اصلی در نظر می گیرد. با اتصال به پایگاه داده های این شرکت و انجام الگوبرداری شغل بصورت آنلاین، مشخص می شود که شغل یا پست مورد نظر در چه خانواده شغلی استاندارد (Job Family)، در چه شاخه ای از آن (Sub Family)، در چه تخصصی از آن حوزه (Specialization) و در نهایت چه سطح سازمانی (Career Stream) قرار می گیرد. 

 

با مشخص شدن این اطلاعات در مورد شغل، امکان دسترسی به مسؤلیت های کلیدی، مراحل پیشرفت و ارتقا شغل، مدل شایستگی ها، گرید و انواع هزینه های جبران خدمت مربوط به آن شغل وجود خواهد داشت. بنابراین معماری مشاغل بخش کلیدی است که تمام رویه ها و فرآیند های منابع انسانی از آن ورودی خواهند گرفت:

 

 

در این فرآیند ابتدا لیست مشاغل موجود در شرکت شما در سیستم آنلاین بار گذاری شده و سپس کارشناسان یا مدیران حوزه منابع انسانی که آموزش لازم را دیده اند، برای هر شغل شرکت خود یک ما به ازاء در پایگاه داده های شرکت مرسر مشخص و نتیجه را ثبت می نمایند. در نهایت امکان دانلود بنچمارک های انجام شده وجود خواهد داشت. در این سیستم همچنین امکان جستجوی مشاغل در پایگاه داده های مرسر و بررسی تعاریف اشاره شده نیز وجود دارد. 

 

از مزایا معماری مشاغل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  •  به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا در کل چرخه عمر کارکنان برآی آنها تجربه‌ای یکپارچه ایجاد کنند. منظور از تجربه بکپارچه این است که برنامه های توسعه و یادگیری فردی، فرصت های پیشرفت و ارتقا در مسیرهای شغلی، پرداخت مشوق های عملکردی و ... برای همه کارکنان از قواعد و تعاریف مشخصی پیروی کند. 
  • بخش منابع انسانی می تواند دسترسی فوری و آسان به تمامی نفش ها و مسؤلیت های کلیدی مشاغل مطابق با استانداردهای جهانی داشته باشد.
  • امکان تجزیه و تحلیل و ارزشیابی دقیق پست های سازمانی را فراهم می‌کند.
  • امکان برنامه ریزی برای ایجاد شغل های مورد نیاز در آینده و جذب افراد مناسب برای آنها فراهم می‌شود. 
  • با مشخص بودن مسیرهای پیشرفت شغلی و شرایط حرکت در آنها، هنگام جذب نیروهای مستعد می‌توان آنها را از نحوه پیشرفت شان در سازمان مطلع نمود. 
  • مشخص بودن مسیر های پیشرفت شغلی و شایستگی های لازم برای حرکت در آنها، امکان برنامه ریزی برای یادگیری و توسعه فردی را فراهم می کند که از عوامل مهم در نگهداشت نیروهای مستعد است. 
  • امکان جمع آوری داده در خصوص انواع مشاغل و پست های سازمانی و مراحل پیشرفت آنها فراهم می شود (مانند تغییرات حقوق پایه در مسیرهای پیشرفت شغلی) که حرکت مهمی به سمت داده محوری در حوزه سرمایه های انسانی است.

 

طراحی مسیرهای پیشرفت شغلی

پس از شناخت خانواده های شغلی، زیر خانواده ها و تخصص های موجود در آن و برقراری ارتباط بین شغل های موجود و یک شغل استاندارد در پایگاه داده های مرسر، امکان طراحی انواع مسیرهای پیشرفت شغلی در خانواده ها و زیر خانواده ها فراهم می شود. برای این منظور شرکت مرسر یک چارچوب جامع و کلی برای طراحی مسیر های پیشرفت و ارتقا (Career Streams) ارائه می نماید. در این مدل چهار سطح در کل سازمانی تعریف و در هر سطح مراحلی برای پیشرفت در نظر گرفته شده است. همه این سطوح و مراحل آن دارای تعاریف استاندارد هستند.

 

 

 

با دانستن و شناخت تعاریف مراحل پیشرفت شغلی و انتظارات استانداردی که از شغل ها وجود دارد (مسؤلیت های کلیدی تخصص ها)، می توان در هر خانواده شغلی مشخص نمود که به کدام سطوح چهارگانه و در هر سطح به چه مراحل پیشرفتی نیاز داریم. بدین ترتیب مسیر حرکت در یک خانواده شغلی طراحی شده و پس از آن امکان طراحی مسیرهای حرکت بین خانواده های و زیرخانواده های شغلی فراهم می شود.

 

 

این معماری و طراحی می بایست پیش از فاز ارزشیابی مشاغل (Job Evaluation) انجام گرفته باشد تا بتوان هنگام ارزشیابی پست ها، ضمن محاسبه کلاس یا گرید شغلی هر یک از مراحل پیشرفت، ارتباط آن با ساختار پرداخت و سیستم حقوق و دستمزد و مدل شایستگی را برقرار نمود و به یک راهکار یکپارچه دست یافت. در طراحی مدل شایستگی نیز، مشخص می شود که در هر یک از این مراحل پیشرفت، چه نوع شایستگی (عمومی، تخصصی یا مدیریتی) و با چه سطح بلوغی مورد نیاز است.

 

 

تحلیل هزینه های جبران خدمت

پس از برقراری ارتباط بین مشاغل موجود با یکی از مشاغل استاندارد در پایگاه داده های مرسر، نوبت به تحلیل جامع و یکپارچه هزینه های جبران خدمت می رسد. برای این منظور شرکت مرسر 5 المان کلیدی جبران خدمت را بصورت زیر تعریف می نماید:

 

 

هر یک از این پنج المان دارای ریز عواملی هستند که جمع آوری داده در خصوص جزئیات مربوط به کلیه هزیه های انجام شده برای نیروی انسانی را فراهم می کنند. اکنون با جمع آوری این داده ها می تواند مقدار هزینه های مربوط به این پنج المان را در خانواده های شغلی متفاوت، زیر خانواده های شغلی، تخصص های استاندارد، سطوح سازمانی و مراحل پیشرفت شغلی محاسبه و مقایسه نمود. این داده ها امکان تحلیل اثربخشی جبران خدمت کل و بهینه سازی آن را فراهم می نمایند. همچنین یکپارچه شدن داده ها، هرگونه تصمیم گیری مبتنی بر داده در حوزه جبران خدمت را میسر می سازد.

 

 

نمونه ای موفق از اجرای موفق معماری مشاغل در هلدینگ فناپ:

 

 

برای آشنایی بیشتر با روش معماری مشاغل شرکت مرسر (Mercer) و کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید: